در بين مردم آذربايجان غربي به دليل اينكه اين ماه، ماه نزديك شدن بيشتر به خداوند تعالي است، از منزلت و احترام خاصي برخوردار است. در اعتقاد مردم آذربايجان غربي اعم از شیعه و سنی، رمضان ماه نيايش و دعا، ماه عبادت و رستگار شدن و ماه رحمت خداوندی است كه از آن به \"بهترين ماهها\" ياد مي‌كنند. در آذربايجان غربي مردم بنا به سنتي دیرین، روزه گرفتن را از چند روز مانده به آغاز اين ماه شروع مي‌كنند . استقبال از ماه رمضان، امروزه نيز در بين شيعيان و اهل تسنن مرسوم است به طوري كه برخي از مومنين از چند روز مانده به شروع ماه رمضان، روزه داري را آغاز مي‌كنند. حتی هنوز هم مي‌توان مومناني را دید كه با قصد و نيت قرب به خدا، سه ماه متوالي رجب، شعبان و رمضان را روزه‌دار هستند. اما آنچه مربوط به آداب و رسوم خاص ماه رمضان است، با شروع اين ماه پر بركت و اعلام روز ورود به ماه ضيافت‌الله شروع مي‌شود. در شب آغاز ماه رمضان در گذشته‌هاي نه چندان دور، رويت هلال ماه در شهرها و روستاهاي استان با آيين خاص و آداب ويژه‌اي همراه بوده است. اكثر اهالي در آذربايجان غربي در گذشته، براي اين منظور، در روزهاي پاياني ماه شعبان، براي رويت هلال ماه به پشت بامهاي منازل مي‌رفتند و با مشاهده هلال ماه با ذكر صلوات و دعاخواني ورود به اين ماه را به همديگر تبريك مي‌گفتند.
گاهی بزرگترها بعد از رويت هلال ماه رمضان، به چهره يك كودك معصوم يا يك فرد مومن و نمازخوان نگاه مي‌كردند . یا نگاه كردن به‌آيينه و فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد (ص) بعد از رويت هلال ماه هنوز هم به عنوان يك رسم در بين پيرمردان مناطق روستايي استان، مرسوم است . بر اين اعتقاد كه بايد در ماه رمضان دل مومن همچون آيينه صاف و روشن باشد و از ناپاكي‌ها صيقل يابد. پيرمردان براي اين منظور همواره آيينه كوچكي در درون جيب خود داشتند و بعد از اينكه خود به رويت آيينه مي‌پرداختند، با فرستادن صلوات چندين بار آئينه را به دور خود و اهل خانواده مي‌چرخاندند. در روستاهاي آذربايجان غربي زنان روستايي در ماه رمضان مانند عيد نوروز اقدام به غبارگيري از منازل مي‌كردند. زنان مومنه بر اين اعتقاد بودند خانه‌اي كه براي شروع ماه رمضان پاك و تميز نباشد، خير و بركت ماه مهماني خدا، از آن گريزان مي‌شود. همچنين زنان روستايي در آستانه ماه رمضان، انواع خوراكي‌ها و حلوا و شيريني‌ها را براي اهل خانه و مهمانان خود آماده مي‌كردند. حلواي ماه رمضان در بين مردم روستايي به \" ترَه حالواسی \" مشهور است
پختن نوعي نان محلي با عنوان \"ياغلي فتير\" یا ( ارده ) نيز در ماه رمضان در بين خانواده‌هاي روستايي آذربايجان غربي رواج دارد. اين نان علاوه بر مصرف در سر سفره خانواده‌ها، به نيت نذري و هديه به همديگر داده مي‌شد و معتقد بودند كسي كه از اين نان بخورد در طول روز گرسنه نمي‌شود. در روستاهاي استان در ماه رمضان، وسيله آگاه شدن مردم از اوقات شرعي، عمدتا به وسيله موذن‌هاي روستايي، حركت ستارگان و بالاخره بانگ صبحگاهي خروسهاي محلي بوده است. در بين عامه مردم، زمان سحري خوردن در بين مردم منطقه به \"اوباش دان لیق \" مشهور است که در ایام گذشته موذن روستايي بر پشت بامهاي منازل يا مساجد روستايي ، با صدايی بلند و گفتن مناجات وقت سحری را اعلام مي‌داشتند.
ماه رمضان در آذربايجان غربي، هنوز هم ماه احسان و اطعام و صله رحم است اكثر خانواده‌ها سعي مي‌كنند حداقل براي يكبار در طول اين ماه براي افراد فاميل و نزديكان، افطاري بدهند. دادن افطاري‌هاي جمعي، براي مستمندان نیز هنوز هم، در سطح برخي از مساجد شهري و روستايي استان در شبهاي ماه رمضان مرسوم است. خواندن نماز و عبادت در ماه رمضان، در سطح مساجد آذربايجان بعد از افطار در شهرها و روستاهاي آذربايجان غربي، جذبه و حال و هواي ديگري دارد چنانکه شور و حال حضور مردم در آيينهاي عبادي مساجد، در شبهاي قدر به اوج ميرسد.
يكي از آيين‌هايي كه در مساجد انجام مي‌گرفت و هم‌اكنون نيز در برخي از مناطق به عنوان يك رسم باقي مانده است دوختن كيسه‌هاي پول است. در آخرين جمعه ماه رمضان، هر يك از زنان و دختران يك تكه پارچه نو و پاك را با خود به مسجد مي‌برند کیسه کوچکی را برای خود می دوزند و تعدادی سکه پول به عنوان \" كيسه ديبي\" (ته‌كيسه) داخل آن می اندازند که مايه بركت است .
آخرین روز ماه رمضان كه در بين مردم آذربايجان غربي به \"عارافات آخشامی\" مشهور است. روز زيارت اهل قبور و تهيه لوازم عيد فطر است. مردم روستاهاي اروميه و شهرهاي ديگر آذربايجان غربي در روز عرفه به طور دسته جمعي به زيارت اهل قبور مي‌روند و حلوا يا خرما و نقلي كه با خود آورده‌اند در بين مردم احسان مي‌كنند. قبر ها را می شویند و برای آمرزش روح مردگان خود قرآن تلاوت می کنند و فاتحه ای می خوانند . روز عرفه نیز بزرگ خانواده خانواده با محاسبه ميزان فطريه افراد آن را از قوت سالانه يا از درامد خود جدا كرده و به مستمندان می دهند. اگر هم فردی توان ارائه فطریه را در همان روزها نداشته باشد جنس گرانبهایی را ضامن کرده و کنار می گذار تا پس از جبران فطریه آن را آزاد کند.
بعد از اعلام عید، مومنین برای بجا آوردن نماز عید در مساجد جمع می شوند و پس از آن به دیدار و فاتحه خوانی خانواده هایی می روند که به تازه گی عزیزی را از دست داده و به اصطلاح( قره بایرام ) = نوعید شان است.پس این دیدار از بزرگان فامیل و تبریک عید و صرف نهار در منزل ایشان از دیگر رسوم مردم آذربایجان غربی است.
انتهای پیام/
